Duński design – Nanna Ditzel

Duński design już dawno wypracował sobie szczególnie wysokie noty wśród miłośników wyrafinowanych projektów sztuki użytkowej. Dziś przedstawiamy kobiecą sylwetkę projektantki, która bezsprzecznie należy do panteonu twórców duńskiego designu.

Foto: BRAHL FOTOGRAFI www.brahl.dk; fotel Butterfly – prototyp. Gięta płyta zdobiona techniką sitodruku, rama metalowa. Czyż nie wyglądają, jakby faktycznie na chwilę przysiadły tu motyle?

Pierwsza miłość. Meble

Nanna Ditzel, urodzona w 1923 r., rozpoczęła karierę bardzo młodo. Swoje pierwsze meble pokazała na dorocznej wystawie meblarskiej w Kopenhadze mając zaledwie 20 lat, będąc jeszcze studentką tamtejszego Kolegium Sztuki Użytkowej i Rzemiosła, a przedtem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych i Meblarstwa. W 1946 r., po ukończeniu nauki, już jako rasowy projektant mebli, poślubiła swojego „kolegę po fachu” – Jørgen’a Ditzel’a. Wkrótce małżonkowie założyli razem swoje studio projektowe.Nanna szybko odkryła, w czym czuje się najlepiej i skupiła się głównie na tworzeniu mebli, a ponadto tekstyliów i biżuterii. W ramach współpracy z Unica Væv, Nanna i Jørgen od początku lat 50. tworzyli duński design tekstylny. To wtedy powstały sygnowane przez nich dywany, chodniki oraz inne materiały do dekoracji stołów i wnętrz. Na początku lat 50. Państwo Ditzel zaczęli wprowadzać do swoich projektów innowacyjne materiały. Tworzyli meble np. z gumy piankowej, która naówczas była tworzywem kompletnie niesprawdzonym. W kolejnych dekadach Nanna Ditzel projektowała też linie mebli z poliestrem, czy włóknem szklanym. Nie znaczy to jednak, że klasyczne materiały traktowała po macoszemu – chętnie stosowała laminowane i gięte drewno, wiklinę, a także plecioną trzcinę.

Foto storicaBW; Fotel wiszący Egg, znamy go wszyscy, prawda? Design: Nanna and Jørgen Ditzel; producent: SIKA DESIGN, Dania.

Walking Stick (laska do chodzenia), 1958 r. Design: Nanna and Jørgen Ditzel; foto: Trapholt Museum źródło: Nanna Ditzel Design

Sukno i srebro

Za materiał o szczególnej urodzie Nanna uznawała duńskie srebro, które stało się jednym z jej ulubionych mediów. To właśnie dzięki srebru stała się rozpoznawaną przedstawicielką duńskiego designu, w swojej ojczyźnie i na arenie międzynarodowej. Współpraca projektantki z kowalem srebra – Georgiem Jensenem rozpoczęła się w 1954 r. i trwała przez całe pracowite życie Nanny.

Zdjęcie po lewej: Georg Jensen, zegarek na rękę, 1997. Design: Nanna Ditzel. Producent: Georg Jensen. Po prawej projektantka, źródło: Nanna Ditzel Design

Foto: Kvadrat. Tkanina meblarska Hallingdal, wełna i wiskoza, obecnie 58 kolorów. Produkcja i dystrybucja od 1965 r. – Kvadrat. Źródło: Nanna Ditzel Design

Po dość rychłej śmierci męża (1961 r.), Nanna nadal projektowała tekstylia, największy sukces osiągając wzorem „Hallingdal” stworzonym trzy lata później dla Halling-Koch Design Centre. Następnie przyszedł czas na partnerstwo z fabryką tkanin Kvadrat. To wtedy kolekcja Hallingdal rozrosła się do ponad 100 kolorów. Hallingdal wciąż należy do najchętniej stosowanych na świecie tkanin. Ciągle uświetnia koncepcje projektowe ciekawych wnętrz. Idziemy o zakład, że wielu siedziało już kiedyś na fotelu obitym tym „zwyczajnym suknem”, a tylko nieliczni są świadomi tego, kto pracował nad jej powstaniem …

Foto: Kvadrat. Źródło: Nanna Ditzel Design

Duński design na Wyspach

Pod koniec lat 60. Nanna Ditzel przeprowadziła się do Anglii i powtórnie wyszła za mąż, za Kurt’a Heide. Razem założyli w Londynie Interspace – Międzynarodowe Centrum Mebli i Designu – instytucję, która w czasie 15 lat zyskała doskonałą reputację jako miejsce tworzenia projektów eksperymentalnych.

Oda Chair, 1956/2011. Foto: Nordfeld Film; Widok z góry i z perspektywy „widza”. Charakterystyczne wewnętrzne podłokietniki z drewna i opływowa forma. Design: Nanna and Jørgen Ditzel. Producent: Petersen-Furniture

City Bench (ławka miejska, Kopenhaga), 1997 r. Szkielet żeliwny, oparcie i siedzisko drewniane, elementy metalowe malowane proszkowo. Design: Nanna Ditzel. Producent: GH FORM, Dania. Foto: Schnakenburg&Brahl

W tamtym czasie Nanna pracowała z brytyjskimi i duńskimi producentami mebli, rozpoczęła też produkcję mebli z plecionej trzciny na Dalekim Wschodzie. W drugiej połowie lat 80. Ditzel powróciła do Danii i otworzyła w Kopenhadze warsztat łączący funkcję projektową z produkcją mebli. Wkrótce powstały nowe perełki duńskiego designu – serie mebli o wdzięcznych formach i żywych kolorach, które stały się znakiem rozpoznawczym prac Nanny.

Seashell Chair, 1996. Surowy i laminowany klon, wykonany tylko jako prototyp wystawowy. Design: Nanna Ditzel. Wyprodukowany przez: PP Møbler. Foto: Schnakenburg&Brahl

Piękny Umysł

Projektantka prowadziła swoje studio przez prawie 20 lat. Nanna Ditzel zmarła w 2005 r. rozsławiwszy duński design na wszystkich kontynentach. Pozostawiła potomnym bogatą kolekcję mebli, tkanin, biżuterii i przedmiotów użytku codziennego. Jej prace prezentowano na wielu wystawach, min. w Amsterdamie, Berlinie, Nowym Jorku, Wiedniu, Londynie, Sztokholmie, Mediolanie, czy Reykjaviku. Ditzel była kilkukrotną medalistką Triennale w Mediolanie, w 1990 r. nagrodzono ją złotym medalem konkursu International Furniture Design w Japonii – za „Ławeczkę dla dwojga”.

Bench for Two – Ławeczka dla Dwojga, 1989 r. Wykonane ze sklejki samolotowej i surowego klonu. Zdobione techniką sitodruku. Producent: Federica Furniture; foto: BRAHL FOTOGRAFI www.brahl.dk

W 1996 r. Pani Ditzel została wybrana przez Królewskie Towarzystwo Sztuk Pięknych w Londynie na Honorowego Projektanta Królewskiego, a także wyróżniona dożywotnim stypendium artystycznym przez duńskie Ministerstwo Kultury. Na zlecenie tegoż, na kanwie życia tej niesamowitej kobiety powstał film dokumentujący metody jej pracy. Napisano o niej książki, np. „Motion and Beauty; The Book of Nanna Ditzel” / Henrik Sten Møller.

Nanna Bench, 2002. Design: Nanna Ditzel. Producent: Fredericia Furniture; foto: BrahlFotografi

Klasyk duńskiego meblarstwa

Projekty Nanny są nadal produkowane i wciąż świetnie się sprzedają, co tylko potwierdza ich uniwersalizm. Wśród nich znajduje się biżuteria opracowana dla Georg’a Jensena, tkaniny dla Kvadrat’u, meble dla firmy Fredericia, Kvist, Getama, OneCollection, SikaDesign i innych. W 1992 r. fotel “Trinidad”, który artystka stworzyła dla Fredericia Furniture uznano za klasyk duńskiej sztuki meblarskiej.

City Bench & Trinidad Chair, źródło: Nanna Ditzel Design