Muzeum Wodociągów – wodne dziedzictwo Bydgoszczy

Przedmiotem ekspozycji pierwszego w Polsce Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy jest architektura przemysłowa przełomu XIX i XX w.: Wieża Ciśnień, zbudowana przy ul. Filareckiej 1 oraz Hala Pomp znajdująca się na terenie ujęcia wody Las Gdański, niegdyś połączona z wieżą siecią wodociągową, stanowiąca obecnie oddział Muzeum. Kompleks w Lesie Gdańskim zaprojektowany został w 1899 r. przez berlińskiego architekta Franza Marschalla. Projektant stworzył wkomponowany w otoczenie, jednorodny stylistycznie zespół architektoniczny z elementami neogotyku. Rozległa parcela obecnego Muzeum Wodociągów wydzielona została efektownym ogrodzeniem. Miejsce to, uratowane od zapomnienia i zniszczenia oraz odrestaurowane, przekształcone zostało w Muzeum Wodociągów, gdzie eksponowane są pamiątki: stare urządzenia, zdjęcia, dokumenty, makiety związane z wodociągami i inne eksponaty.

Hala Pomp – fot. Marian Łysy

Zabytkowa studnia zbiorcza – fot. Marian Łysy

Element zabytkowej pompy – fot. Marian Łysy

HALA POMP ul. Gdańska 262

Prace budowlane przy ujęciu wody zakończono w 1900 r. Wówczas to wzniesiono budynek Hali Pomp (od 1937 roku mieszczący stację uzdatniania wody) i nadbudowę studni zbiorczej oraz budynek administracyjno – mieszkalny. W architekturze tych zabudowań jest silnie uwidoczniony styl eklektyczny, z przewagą cech neogotyckich. Najciekawsza architektonicznie jest dawna przepompownia, czyli Hala Pomp wymurowana z cegły licówki z elewacjami, które dzielą rytmicznie skarpy, ostrołukowe blendy i okna. Dodatkowymi elementami zdobniczymi są ażurowe dekoracje snycerskie umieszczone w trzech trójkątnych szczytach. We wnętrzu Hali można podziwiać drewniany kasetonowy strop wsparty na rzędzie profilowanych kolumn o mocno rozbudowanych głowicach i zamontowane w oknach witraże z motywami – czapli i łabędzia. Budowę nowoczesnego systemu wodociągów bydgoskich rozpoczęto w 1897 r., kiedy to ostatecznie zatwierdzone zostały projekty budowlane. Projekty architektoniczne budynków stacji wodociągów „Las Gdański” wyszły spod ręki autorstwa berlińskiego architekta – Franza Marschalla. Projektant stworzył wkomponowany w otoczenie, jednorodny stylistycznie zespół architektoniczny osadzony w ówczesnym nurcie architektury. Rozległa parcela zamknięta została efektownym ogrodzeniem. Malowniczo położona Hala Pomp Wodociągowych (należąca do Muzeum Wodociągów), nadal funkcjonuje, a użytkownicy z godnym podziwu poszanowaniem dbają o to, wpisane do rejestru zabytków, miejsce.

Hala Pomp

Hala Pomp – widok od strony północnej

Hala Pomp – silniki gazowe

Detale architektoniczne budynku Hali Pomp – fot. Marian Łysy

Widok z okna Hali Pomp (strona zachodnia) – fot. Marian Łysy

WIEŻA CIŚNIEŃ ul. Filarecka 1

Muzeum Wodociągów mieści się w parku Henryka Dąbrowskiego należącego do kompleksu „Las Gdański”. Dzisiaj w bydgoskim zakładzie wodociągowym zobaczyć można zabytkowe hydranty, zdroje uliczne, pompy, a także replikę średniowiecznego rurmusa – urządzenia, które służyło w XVI wieku do dostarczania bydgoszczanom wody czerpanej z rzeki Brdy 45 metrowa wieża zaprojektowana została w 1899 r. w ramach całościowego kompleksu. Całość realizacji – zarówno budynki Hali Pomp, jak i Wieża Ciśnień, stanowią, jednolity stylistycznie, zespół budynków. W zabytkowych wnętrzach Wieży można oglądać, między innymi: drewniane rury wodociągowe, żetony na wodę, wyposażenia dawnych łazienek i toalet, archiwalne zdjęcia oraz dokumenty. W dawnym zbiorniku wodnym o pojemności 1260 metrów sześciennych działa Galeria Wieży Ciśnień. Jedną z atrakcji jest taras widokowy usytuowany na wysokości 38 m, (ponad 75 m ponad dolnym tarasem miasta) z którego można podziwiać przez lunety panoramę Bydgoszczy. Popularnością wśród zwiedzających cieszy się także 15 metrowy model piętrowego kanału wodno-ściekowego z końca XIX wieku, stanowiący odwzorowanie analogicznych budowli znajdujących się pod ziemią.

Wieża Ciśnień

Wieża Ciśnień – fot. Dariusz Bloch

Polskazdrona.pl

Schody wiodące na taras widokowy Wieży Ciśnień – fot. Dariusz Bloch

Bydgoskie Muzeum Wodociągów - Wieża Ciśnień

Zbiornik Wieży Ciśnień

Kanał wodno-kanalizacyjny – fot. Dariusz Bloch

ZWIEDZANIE MUZEUM WODOCIĄGÓW

Zwiedzanie rozpoczynające się od ujęcia wody w Hali Pomp możliwe jest w dni powszednie (z wyjątkiem piątku) w godz. 11-16 oraz w soboty i niedziele w godzinach 13-17.