Zielona Architektura prosto z Mediolanu. Projekt Bosco Verticale prototypem dla miast przyszłości?

Zielona Architektura nowatorskiej inwestycji Bosco Verticale została zaprojektowana z myślą o tym, by w Mediolanie stworzyć pierwszy na świecie pionowy las. Wielu odnosiło się bardzo sceptycznie do samego projektu i do możliwości poprawnego funkcjonowania takiej konstrukcji. Jednak architekci Boeri Studio od początku trwali przy swoim przeświadczeniu, że pomysł jest czymś więcej, niż tylko mrzonką. Dzięki ich wytrwałości, Pionowy Las stał się wzorem dla zrównoważonego budownictwa mieszkaniowego.

Inwestycję Bosco Verticale (Vertical Forest) zrealizowano w ramach projektu rewitalizacji historycznej części Mediolanu. Parę wieżowców mieszkalnych usytuowano w dzielnicy Porta Nuova, pomiędzy ulicami Gaetano de Castillia i Federico Confalonieri, w pobliżu stacji metra Milano – Porta Garibaldi. W sąsiedztwie wzniesiono też niedawno budynek „UniCredit” projektu Pelli Clarke Pelli Architects.

W kompleksie Bosco Verticale znajduje się 113 apartamentów, które oferują rozległy widok na miasto. Cena metra kwadratowego mieszkania zaczyna się tu od 3 tys. Euro.  Swoją nazwę „Pionowy Las” zawdzięcza blisko 9 tysiącom metrów kwadratowych tarasów, na których posadzono specjalnie wyselekcjonowane drzewa i mnóstwo innych roślin aktywnie redukujących smog. A trzeba wiedzieć, że Mediolan należy do najbardziej zanieczyszczonych miast świata.  Vertical Forest niweluje, choć w pewnym stopniu, szkody wyrządzone środowisku przez intensywny proces urbanizacji.

Dobry trend dla ekoentuzjastów

Budownictwo ekologiczne (inaczej  zrównoważone) to koncepcja wyznaczania standardów opartych na rozwiązaniach i materiałach możliwie najmniej szkodliwych dla środowiska, a także na zmniejszaniu poboru energii oraz zazielenianiu budynków i terenów, które do nich przylegają.  Przejawia się  w oszczędnym gospodarowaniu surowcami w całym cyklu życia budowli – począwszy od projektu, poprzez prace konstrukcyjne, konserwatorskie i modernizacyjne, aż do jego rozbiórki. Bosco Verticale spełnia wszystkie wymogi tak postawionej definicji. To projekt zalesiania metropolitalnego, który realnie przyczynia się do regeneracji środowiska, bez implikacji poszerzania terytoriów miast. Wprost przeciwnie, Wertykalny Las pomaga kontrolować i ograniczać ekspansję miasta. Każdy wieżowiec stanowi odpowiednik obszaru budownictwa jednorodzinnego, które na peryferiach miast wydarłoby naturze powierzchnię ok. 50 tys. m2. Dodatkowo, główne trakty i parkingi umieszczono pod ziemią, dzięki czemu wokół budynków znalazło się sporo miejsca dla ścieżek rowerowych i skwerów.

Zjednoczone siły architektury i natury

Konstrukcje brył ukończono na początku 2012 r. Co ciekawe, już w kwietniu 2012 r. jeden z budynków posłużył stolicy mody jako tymczasowa galeria sztuki. Został otwarty dla publiczności goszcząc jedną z wystaw Milan Fashion Week. Montaż fasad i sadzenie roślin rozpoczęto w czerwcu tego samego roku. Ostatecznie apartamentowce oddano do użytku w październiku 2014. Przed realizacją projekt nasadzeń testowano w tunelu aerodynamicznym, by zyskać pewność, że silniejsze porywy wiatru nie powywracają drzew. Botanicy i ogrodnicy konsultowali swoje zamierzenia z inżynierami po to, by struktura budynku zdolna była udźwignąć cały ciężar lasu. W tym celu betonowe podstawy balkonów o grubości 28 cm wzmocniono dodatkowo konstrukcjami stalowymi. Okrywa roślinna bardzo korzystnie wpływa na regulację temperatury wewnątrz budynku (tak zimą, jak i latem) oraz istotnie obniża poziom hałasu. Do samowystarczalności energetycznej kompleksu przyczyniają się cztery geotermiczne pompy ciepła wraz ze zintegrowanymi systemami solarnymi i fotowoltaicznymi.

Siostrzane wieże Bosco Verticale najbardziej innowacyjnymi wieżowcami świata

Międzynarodowe jury prestiżowego konkursu „International Highrise Award” (Międzynarodowa Nagroda Budownictwa Wysokościowego) co dwa lata przyznaje tę nagrodę najbardziej innowacyjnym i estetycznym wysokościowcom na świecie. W listopadzie 2014 kapituła konkursu wybrała na zwycięzcę projekt „il Bosco Verticale” (Pionowy Las /Vertical Forest).

Pierwszy taki tytuł przyznano w 2003 r, a konkurs wystartował dzięki połączonym siłom miasta Frankfurt, jego muzeum – Frankfurt Museum of Architecture (DAM) oraz banku DekaBank. Podmioty te finansują projekt zarezerwowany dla architektów i deweloperów,  których obiekty wspięły się na wyżyny co najmniej 100 m.n.p.m., i których budowę ukończono w ciągu ostatnich 2 lat. Zrównoważony rozwój, design i jakość wykreowanych wnętrz oraz stopień integracji z lokalnymi warunkami urbanistycznymi wyznaczają ramowe kryteria selekcji.

W ostatniej edycji, DAM poddało swojej ocenie ponad 800 wieżowców wzniesionych na całym świecie w ciągu ostatnich 2 lat, pozostawiając w gronie nominowanych 26 kompleksów rezydencjalnych z 17 krajów. Spośród nich we wrześniu 2014 r. w ścisłym finale pozostało już tylko 5. Oprócz „Pionowego Lasu” znalazły  się tam również inwestycje “De Rotterdam” z … Rotterdamu / Holandia (wys.: 151.3 m), zrealizowana przez Office for Metropolitan Architecture (OMA) w Rotterdamie; “One Central Park” – Sydney, Australia (64.5 m i 116 m) autorstwa Ateliers Jean Nouvel of Paris; “Renaissance Barcelona Fira Hotel” – Barcelona, Hiszpania (105 m), także opracowana przez Ateliers Jean Nouvel of Paris oraz “Sliced Porosity Block” – Chengdu, Chiny (123 m) sygnowana przez Steven Holl Architects of New York.

„Pionowy Las” zaprojektowany przez Boeri Studio (Stefano Boeri, Gianandrea Barreca and Giovanni La Varra), a zrealizowany przez firmę  Hines Italia, w dzielnicy Porta Nuova Isola w Mediolanie, zachwycił jury i pod wieloma względami prześcignął zwycięzcę poprzedniej edycji konkursu – twierdzi Christoph Ingenhoven, przewodniczący jury. “Vertical Forest to fantastyczny projekt! Wyraz ludzkiej potrzeby kontaktu z naturą. Te dwa wieżowce są żywym przykładem symbiozy architektury z przyrodą. To śmiały i radykalny pomysł dla miast przyszłości. Bez wątpienia prezentuje właściwy model rozwoju gęsto zaludnionych obszarów miejskich w innych krajach Europejskich”

Prof. Dr Felix Semmelroth, Szef departamentu kultury i nauki miasta Frankfurt, członek jury konkursowego International Highrise Award 2014, podkreślił, że: “W tej edycji konkursu miasto Frankfurt postawiło sobie za cel pokazanie, że o wyborze zwycięzcy decydowały kryteria oparte nie tylko na wysokości, ale raczej na koncepcji, która powinna wykraczać poza teraźniejszość i wyraźnie odnosić się do ekorozwoju w kontekście integracji z zastanymi warunkami urbanistycznymi inwestycji, a także silnym poczuciem tożsamości przedstawionego projektu”.

Natomiast Dr. Matthias Danne, menadżer DekaBank ds. własności i finansów dodał, że: “Praca, która wygrała w 2014 roku jest doskonałym przykładem tego, jak można rewitalizować centra miast. Pomysł nadania wielopoziomowym budynkom obszarów zieleni i ogrodów na każdym balkonie jest naprawdę innowacyjny. Vertical Forest jest odpowiedzią zarówno na potrzeby generalnego inwestora, jak i jego mieszkańców”.

A zatem powody, które złożyły się na decyzję kapituły konkursu kryją się w roli, jaką odgrywa tak zwany „Wielkomiejski Las”. Symbioza Natury i Architektury oraz wyznaczenie realnego kierunku ekorozwoju w środowiskach miejskich uformowały fundamenty nagrodzonego projektu. Fakt, że zostało to docenione przez światowych ekspertów uznajemy za punkt zwrotny w rozwoju cywilizacyjnym.  Ten szczególny koncept wyznaczył dwóm wieżowcom mieszkalnym o wysokości 80 i 112 m. (tj. odpowiednio 19 i 27 pięter) funkcję gospodarza dla 800 drzew o wysokości od 3 do 9 m., 11 tysięcy bylin i roślin okrywowych oraz  5 tysięcy krzewów, co w sumie składa się na ponad 100 różnych gatunków roślin. W układzie poziomym odpowiadałoby to obszarowi równemu 20 tys. m² zieleni miejskiej. Ta niesamowita integracja natury z architekturą stała się możliwa dzięki współpracy firm Hines, Boeri Studio oraz ekspertów w dziedzinie agronomii i projektowania krajobrazu – Laury Gatti & Emanueli Borio.

Zielona Architektura dla wszystkich nas

Stefano Boeri zadeklarował: “Jestem naprawdę zadowolony, ponieważ nagroda przyznana projektowi Vertical Forest pokazuje zrozumienie konieczności wprowadzania innowacji w obszarze architektury. Stanowi zaproszenie do tego, by myśleć o architekturze, jak o wielkiej nadziei na lepszą przyszłość dla nas wszystkich i dla każdego z osobna, a nie tylko jak o wyznaczniku stylu, czy uniwersalnym środku wyrazu. Pionowy Las reprezentuje całkiem nowe podejście do tematu budownictwa wysokościowego. Zgodnie z nim drzewa i ludzie wspólnie dzielą swą życiową przestrzeń. To pierwszy na świecie przypadek wieżowca, który atrakcyjność miasta-gospodarza podnosi bioróżnorodnością fauny.”

Manfredi Catella, Country Head, Hines Italia komentował tak: „Vertical Forest stanowi punkt odniesienia dla dzielnicy Porta Nuova i wyznacza nowe, wyższe standardy wprowadzania zmian urbanistycznych we Włoszech. Jednocześnie wzmacnia więzi z historią, tradycjami i talentem tego kraju do tworzenia wysoko rozwiniętych społeczności i najpiękniejszych aglomeracji na świecie. Ta ważna i niespodziewana nagroda jest oczywiście uznaniem dla nas wszystkich, którzy poświęciliśmy temu projektowi lata pracy, ale to także uznanie dla Włoch i Mediolanu.  Stanowi przede wszystkim wspaniały bodziec do podążania w tym właśnie kierunku”.

Pionowo i bosko

Pionowy Las jest rzeczywiście specyficznym fragmentem miejskiego krajobrazu. To architektoniczny koncept, który nad tradycyjne materiały elewacyjne przedkłada naturalną polichromię ulistnienia. Kolorystyka fasad zmienia się wraz z porami roku i charakterystyką posadzonych roślin, co daje Mediolańczykom nieustannie ewoluujący widok.

Zielona architektura – Vertical Forest istotnie podnosi poziom bioróżnorodności. Promuje tworzenie się miejskich ekosystemów, gdzie różne typy roślin tworzą oddzielne, a jednak współpracujące w ramach sieci pionowe siedliska. Zapewniają one dom rozmaitym ptakom i owadom. Szacowany potencjał początkowy kompleksu oferuje schronienie dla 1600 okazów ptaków i motyli. To niebagatelny czynnik wzrostu miejskiej i flory i fauny.  Ta różnorodność umożliwia z kolei powstanie korzystnego mikroklimatu, który zapewnia wilgotność, chroni przed promieniowaniem i hałasem, a także filtruje drobiny zanieczyszczeń unoszące się w miejskiej atmosferze. Zielona architektura Vertical Forest przekształca rocznie ok. 20 ton CO2 w czysty tlen!

Wybór gatunków oraz ich rozmieszczenie zgodnie z wystawą i wysokością fasady to rezultat trzech lat badań przeprowadzonych wspólnie z grupą botaników i etologów. Rośliny wybrane do zalesienia „Bosco Verticale” wstępnie przygotowano do tego celu w szkółkach, w warunkach przypominających te, które miały czekać na nie na balkonach.

Z drugiego obiegu

Obliczenia wymogów nawadniania przeprowadzono po uprzednich badaniach mikro-meteorologicznych, badano charakterystykę klimatu, uwzględniono także wystawę na wszystkie 4 strony świata oraz intensywność wegetacji na różnych piętrach. Do podlewania roślin wykorzystuje się wodę zużytą przez mieszkańców, poddawaną filtracji i wprowadzoną do ponownego obiegu.

 

zdjęcia: Paolo Roselli, źródło: Boeri Studio

18 lutego 2015/0 Komentarze/